Een zonnepaneel moet gemaakt worden in een productielijn en bij dit proces komt er CO2 vrij. Ook bij de productie van alle materialen waar een zonnepaneel uit bestaat, is er CO2 uitstoot. Daarna moeten de panelen vervoerd worden. Welke hoeveelheden CO2 komen er vrij totdat een zonnepaneel ergens op een dak ligt en energie opwekt, en hoeveel tijd kost het voordat een zonnepaneel de CO2 uitstoot heeft gecompenseerd door energie op te wekken? Deze twee vragen gaan we onderzoeken in dit artikel. Naast deze algemene vragen, is voor ons van groot belang of het verschil maakt dat een zonnepaneel in China of Europa geproduceerd wordt.
Chinese zonnepanelen tegenover Europese productie
Het Fraunhofer Institute for Solar Energy Systems heeft de energiestromen van zonnepaneel-productie in kaart gebracht en in hun visuele overzicht maken ze onderscheid tussen zonnepanelen uit China, Duitsland en de EU. Ter info: de eerste 3 staven gaan over glas-folie panelen, de laatste 3 over glas-glas panelen.
Kortom, een glas-folie zonnepaneel gemaakt in Europe zorgt voor 41% minder uitstoot vergeleken met een zonnepaneel uit China. De oorzaak ligt bij de manier waarop in Europe en China elektriciteit opgewekt wordt. In China worden er nog veel fossiele brandstoffen gebruikt om energie op te wekken, met maar een heel klein deel via hernieuwbare bronnen zoals zon en wind. In Europa is dit aandeel duidelijk groter, al kan het nog vele malen beter.
De getallen in bovenstaande grafiek gaan over een productieketen die geheel in China, Europa of Duitsland plaatsvindt. Helaas betekent dit in de praktijk dat deze uitstoot vrijwel niet voorkomt voor Europese zonnepanelen, omdat een groot deel van het productieproces toch in China of een ander Aziatisch land plaatsvindt. Dit geldt ook voor Elsun zonnepanelen, want onze wafers worden bijvoorbeeld in Taiwan geproduceerd.
Wat kunnen wij zeggen over ons Elsun zonnepaneel?
Elsun heeft als zonnepanelen-fabrikant vanaf het begin stappen gezet om de eigen CO2 footprint drastisch te verkleinen, door zo’n 1200 zonnepanelen op het eigen dak te installeren. De productie van deze zonnepanelen is genoeg om het gehele productieproces van duurzame energie te voorzien. Omdat in Nederland zonne-energie niet altijd voldoende aanwezig is, heeft Elsun soms ook elektriciteit nodig van het net. Aan de andere kant wordt er op andere moment weer stroom teruggeleverd naar het net.
De uitstoot tijdens het productieproces dat plaatsvindt op de Elsun locatie (module productie) is uiteindelijk maar een deel van de gehele CO2 uitstoot voor alle materialen en processen gecombineerd. Het deel waar Elsun zijn winst haalt door de productie van zonne-energie, bestaat uit 175 tot 196 kg uitstoot aan CO2-eq per kWp, afhankelijk van een Chinese of Europese productieketen. Op dit deel boekt Elsun een winst ten opzichte van een Europese fabrikant die zijn elektriciteit van het net haalt. Deze winst is nog groter vergeleken met een Chinese fabrikant. Vergeleken met een volledige Chinese productieketen, zoals 89% van de zonnepanelen die geïnstalleerd worden in Nederland, is de CO2 impact van een Elsun zonnepaneel zo’n 25% lager.
Hoe snel compenseert een zonnepaneel zijn eigen CO2 uitstoot?
Er is sprake van CO2 uitstoot bij de productie van zonnepanelen en dit zal vermoedelijk altijd zo blijven. Deze uitstoot kan wel verlaagd worden, door o.a. de productie steeds efficiënter te maken, het gewicht van de materialen te verlagen, de energieherkomst duurzaam te maken en het transport duurzamer te maken.
Omdat een zonnepaneel zonder CO2 uitstoot energie kan opwekken, gaat een paneel zijn eigen historische CO2 uitstoot compenseren. Volgens onze berekeningen komt de uitstoot van één Elsun zonnepaneel (volledige productieketen, inclusief transport en end-of-life) op circa 193 kg CO2.
Een paneel van 315 wp zal per jaar ongeveer 283,5 kWh opwekken. Als je deze stroom niet-duurzaam zou opwekken, dan stoot je 102 kg CO2 uit, want elke kWh grijze stroom zorgt voor 0,36 kg uitstoot. Dit alles betekent dat een Elsun zonnepaneel zijn eigen CO2 uitstoot binnen 2 jaar compenseert en daarna nog jaren doorgaat met duurzaam en CO2 neutraal energie opwekken.
